ویژگی های کودکان سرآمد؛
آیا کودک من تیزهوش است؟
با ايجاد يک بستر مناسب بايد مسير را براي يک کودک تيزهوش هموار کرد، اما قبل از آن
بايد بچه هاي تيزهوش را شناسايي کنيم.
به گزارش سرویس علمی جام نیوز به نقل از سلامت، دکتر مريم پورشمس روان پزشک
می گوید: اگر بخواهيم تعريفي کلي از هوش ارائه دهيم ميتوانيم اينگونه هوش را تعريف کنيم:
هوش توانايي قضاوت و استدلال کردن است. يعني يک فرد باهوش به کسي گفته
ميشود که بتواند با محيط اطراف خود سازگاري داشته باشد و رفتار کارآمدي را از خود
نشان دهد. هوش طبيعي از 90 تا 110 تعريف شده است اما بالاتر از آن را افراد باهوش و در
نهايت سرآمد . نامگذاري کردهاند
ابعاد مختلف هوشي را بشناسيم:
هوش به ابعاد مختلفي مانند هوش رياضي، منطقي، رياضي، موسيقي و... تقسيم ميشود و تنها
مختص يک بعد نيست. يعني اينطور نيست که اگر شخصي هوش رياضي بالايي داشت در
ديگر بعدها هم شخص باهوشي است و به صورت تمام و کمال از همه جنبههاي هوش
برخوردار است اما اگر بخواهيم از مراحل اوليه رشد کودک، هوش او را مورد ارزيابي قرار
دهيم يک کودک باهوش از بين مجموعهاي از عواملي که براي هوش تعريف ميشود
بعضي از موارد آن را دارد و اينطور نيست که همه عوامل لازم براي هوش را داشته باشد. از
طرف ديگر، کودکي که يکي از اين عوامل را داشته باشد، نميتوان او را يک فرد تيزهوش
لقب داد.
ويژگيهاي يک کودک تيزهوش:
يک کودک تيزهوش نسبت به کودکان ديگر زودتر توانايي راه رفتن دارد، زودتر به حرف
مي آيد و اگر هم صحبت کند خيلي راحت ميتواند منظور خود را به اطرافيان خود برساند.
براي مثال اين گروه از کودکان زودتر از ديگر همسالان خود قادر به بيان کردن جملات
کامل هستند. همچنين کودکان تيزهوش قوه تخيل بسيار قوياي دارند و سوالات زيادي
ميپرسند. کودکاني که به سن 3 سالگي ميرسند نسبت به اطرافشان خيلي کنجکاو هستند و
سريعتر از ديگران اطلاعات را ياد ميگيرند و در حافظهشان ثبت ميکنند. اين گروه از
کودکان نسبت به گروه همسالان خود سريعتر مستقل ميشوند. اين نشانهها را ميتوان در
کودکان باهوش و تيزهوش قبل از سنين مدرسه ديد و از اين طريق به هوش اين گروه از
کودکان پي برد.
نشانههاي هوش در سنين مدرسه:
برخي کودکان وقتي پا به سن مدرسه ميگذارند نشانههايي دارند که ميتوان از روي آن
متوجه شد که تيزهوش هستند. براي مثال اين گروه از کودکان پيشرفت بيشتري نسبت به
همکلاسيهاي خود دارند. حافظه آنها بسيار قوي است که اين مورد را هم قبل از سنين
مدرسه و هم بعد از آن ميتوان مشاهده کرد. کودکان تيزهوش در اين سنين به راحتي
ميتوانند بين اجزا و عناصر يک موضوع ارتباط ايجاد و آن را به خوبي درک کنند. يکي
ديگر از ويژگيهاي فرزندان تيزهوش در سنين مدرسه بالا بودن قدرت سازماندهي آنهاست
که خيلي سريعتر به قدرت تفکر انتزاعي دست پيدا ميکنند. براي مثال اگر يک فرد معمولي
در سنين نوجواني ميتواند مفهوم کنايه يا ضربالمثل را متوجه شود و آن را درک کند،
کودکان تيزهوش در سنين پايينتر ميتوانند به اين درک برسند و معناي ضربالمثل را
کاملا تشخيص دهند. يکي ديگر از خصوصيات کودکان تيزهوش در سنين بالا هنگام
بازيهاي گروهي نمايان ميشود. براي مثال وقتي اين گروه از کودکان در گروه بازي قرار
ميگيرند و در آن مشارکت ميکنند، دوست دارند به ديگر بچهها حکمفرماني کنند و به
آنها دستور بدهند.
تست هوش وکسلر:
با توجه به نشانههايي که برايتان عنوان شد اگر والدين اين ويژگيها را در فرزندشان مشاهده
کردند، ميتوانند با مراجعه به روانشناس برخي تستهاي هوشي را انجام دهند. براي مثال
تست هوش «وکسلر» يکي از تستهايي است که براي اين کودکان انجام ميشود. در اين
تست ابعاد مختلف هوش کودکان سنجيده و بيشتر روي ابعاد مختلف توانايي هاي شناختي
تمرکز ميشود. البته ابعاد مختلفي از هوش وجود دارد که تنها از طريق تست «وکسلر»
نميتوان آن را ارزيابي کرد. براي مثال يکي از بعدهاي هوشي توانايي «حرکتي» کودکان
است
اين گروه از کودکان با اين نوع هوش ميتوانند در فوتبال موفقيت بيشتري به دست بياورند
که با تست وکسلر نميتوان اين توانايي کودک را تشخيص داد.